Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku.
Skorzystaj z udogodnień dla osób głuchych i niedosłyszących

Wyprawę rozpoczynamy w punkcie, oznaczonym na mapie numerem 1, naprzeciw bramy, na podjeździe prowadzącym do mostu arkadowego.

Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy.
Sam most to monumentalna budowla, wsparta na czterech arkadach. Łączy budynek bramny i bramę wjazdową z dzisiejszym podjazdem, a dawniej z groblą. Do budowy mostu, który zastąpił drewniany most zwodzony, użyto cegły. Wciąż dobrze widoczne w terenie są relikty średniowiecznej fosy. Z podjazdu widać umieszczony nad bramą herb rodu von Polentz, dawnych właścicieli zamku.
Historyczne czarno-białe zdjęcie Zamku w Szymbarku przedstawiające wejście do zamku przez arkadowy most. Na pierwszym planie widzimy drogę wiodącą przez arkadowy most do bramy wjazdowej. Most posiada kamienno-żeliwne balustrady. Na drugim planie widać budynek z przejazdem bramnym oraz po jego lewej stronie dwa budynki mieszkalne. W dolnym prawy rogu fotografii znajduje się podpis autora zdjęcia: Krauss Kopf.
My udajemy się w kierunku południowo-wschodniego narożnika zamku, do punktu oznaczonego na mapie numerem 2. Nie jest jasne, kiedy dokładnie rozpoczęła się budowa obiektu, który z tego miejsca widać w całej okazałości. Wiadomo, że pierwszy etap budowy zamku zakończony został w 1386 roku. Jeszcze do niedawna informował o tym ozdobny fryz umieszczony nad bramą, który wskazwał jednocześnie na budowniczego – prepozyta kapituły pomezańskiej Henryka ze Skarlina. Gotycki zamek w Szymbarku był zatem siedzibą zwierzchnika i głównego administratora dóbr kapitulnych, a nie krzyżacką warownią, o czym błędnie informują niektóre przewodniki.
Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku.
Niektórzy badacze twierdzą, że zamek wybudowano w miejscu, w którym w okresie wczesnego średniowiecza funkcjonowało grodzisko pruskiego władcy plemiennego. Tezy tej nie potwierdzono w badaniach, choć w okolicy znajdowano w ostatnich latach liczne zabytki, jak np. monety arabskie, należące zapewne do kupców podróżujących przez te tereny do Skandynawii, które mogłyby tę teorię potwierdzić.

Z tej perspektywy widać jednak wyraźnie, że zamek wzniesiono na sztucznym wzniesieniu, które obudowano wysokimi, potężnymi murami o wymiarach 75×92 m., na podstawie z kamieni polnych. Ciekawostką jest fakt, że dziedziniec zamku znajduje się 10 m. wyżej niż podstawa murów i miejsce, w którym obecnie się znajdujemy.

Historyczne, czarno-białe zdjęcie zamku w Szymbarku przedstawiające widok na zamek od strony mostu arkadowego. Zamek znajduje się na drugim planie, z przodu przysłaniają go wysokie drzewa iglaste, po prawej stronie fotografii widoczny jest fragment mostu arkadowego oraz przejazd bramny i kaplica zamkowa. W górnej części zdjęcia znajduje się napis: Schloss Schoeneber bei Dt.-Eylau.
W każdym narożu warowni zaplanowano budowę wieży. Dodatkowo, każdy odcinek miał zostać wzmocniony przez dwie baszty. Ostatecznie wybudowano dziesięć baszt (początkowo było ich osiem) z czworokątną, potężną wieżą główną. Ciekawostką jest fakt, że każda wieża zamku w Szymbarku jest inna. Pewne jest, że przy obiekcie funkcjonowała zamkowa osada.

W pierwszym okresie funkcjonowania zamku rezydowali w nim prepozyci kapituły pomezańskiej. Wiadomo, że zatrzymywali się tu tymczasowo osadnicy z krajów niemieckich, których następnie kierowano do powstających w okolicy wsi

Podczas wojny trzynastoletniej zamek przechodził z rąk do rąk, uległ też wtedy poważnym zniszczeniom. Odbudowano go niemal natychmiast, wzmacniając jego konstrukcję i walory obronne. W 1466 roku, po drugim pokoju toruńskim, zamek pozostał w granicach państwa zakonu krzyżackiego, by w 1520 roku na moment przejść w ręce wojsk polskich. Po sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w 1525 roku właścicielem zamku został Albrecht Hohenzollern.

Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku.

Z miejsca, w którym obecnie się znajdujemy, widać, poza wschodnią częścią murów z bramą wjazdową, południową część zamku. Do baszty muru południowego dostawiono tu już w XX wieku charakterystyczną wieżyczkę ze spiralną klatką schodową, która umożliwiała zejście do parku i kortów tenisowych, znajdujących się przy zamku (korzystano z nich jeszcze po wojnie). Z tego miejsca widać też charakterystyczne ramy okienne, które umieszczono w otworach okiennych ściany wschodniej. To pozostałość po realizowanych tu zdjęciach do filmu „Król Olch” z Johnem Malkovichem w roli głównej.

   Przejdźmy do punktu oznaczonego na mapie numerem 3. W XVI wieku zamek przeszedł w ręce rodu von Polentz (herb rodziny znajduje się nad bramą wjazdową). W tym czasie rozpoczęły się przebudowy zamku, które z gotyckiej warowni zmieniły go ostatecznie w renesansową rezydencję. Nowy etap w historii zamku rozpoczął się w 1699 roku, gdy jego właścicielem stał się Ernst Finck von Finckenstein. W rękach rodziny von Finckenstein dobra szymbarskie pozostały do 1945 roku.

Rodzina von Finckenstein to hrabiowski ród z Prus Wschodnich, który wywodzi swoje pochodzenie z Westalii i Alemanii. Majątki Finckensteinów, jednego z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodów pruskich, znajdowały się w starostwach iławskim, ostródzkim i dąbrówieńskim. Z rodem von Finckenstein związana jest niedaleka wieś Kamieniec (dawniej Finckenstein) z ruinami barokowego pałacu z XVIII wieku. Warto dodać, że przedstawiciele rodziny von Finckenstein, dziś rozsianej po całym świecie, regularnie, co roku, odwiedzają Szymbark.
Historyczne czarno-białe zdjęcie zamku w Szymbarku przedstawiające widok na południową ścianę budowli. Na pierwszym planie widać równo przystrzyżony trawnik, pod murami zamku rosną wysokie liściaste drzewa, prawdopodobnie lipy. Fotografia została wykonana w pochmurny dzień, na niebie widoczne są ciężkie warstwowe chmury, pierwszy plan fotografii jest utrzymany w cieniu. Nad murami zamku widać budynki mieszkalne zwieńczone spadzistym dachem. Budynek obok baszty posiada dach schodkowy.

W XX wieku zamek w rękach Finckensteinów stał się “nowoczesnym” jak na tamte czasy obiektem. W latach trzydziestych XX wieku założono w zamku nowe instalacje wodne, elektryczne a nawet telefony. Ówcześnie znane było zamiłowanie rodziny do luksusu. Pod zamkiem trzymane były sportowe samochody, w zamkowej stajni konie wyścigowe, pod murami obiektu wybudowano korty tenisowe, a w zamkowym parku sadzono zwożone z całego świata sadzonki rzadkich drzew.

Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Kontynuacja trasy: Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku. Punkt 3 znajduje się na południowo zachodnim rogu zamku przy baszcie.
Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Kontynuacja trasy: Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku. Punkt 3 znajduje się na południowo zachodnim rogu zamku przy baszcie.
Rzut zamku ilustrujący mapę zwiedzania. Kontynuacja trasy: Punkt 1 oraz 2 znajdują przy dolnym lewym rogu zamku. Punkt nr 1 znajduje się na wschodniej ścianie zamku i symbolizuje most arkadowy. Punkt numer 2 znajduje się na południowo wschodnim rogu zamku. Punkt 3 znajduje się na południowo zachodnim rogu zamku przy baszcie.
Ostatni przystanek oznaczyliśmy na mapie numerem 4. Znajdujemy się za murem zachodnim zamku. Widzimy stąd dwie potężne baszty – u podstawy czworoboczne. W tym miejscu widać ślad po dwóch nieukończonych nigdy basztach.
Historyczne, czarno-białe zdjęcie zamku w Szymbarku. Widok na zachodni mur zamku. Widok na dwie potężne baszty – u podstawy czworoboczne, w górnej części o kształcie walca. Widać ślad po dwóch nieukończonych nigdy basztach. Dolna część murów zamku zbudowana jest z cegły, górna część (mieszkalna) wykonana jest z muru pruskiego i zwieńczona dwuspadzistym dachem. Mur i część części mieszkalnej porośnięta jest bluszczem. Na pierwszym planie fotografii widzimy gruntową drogę prowadzącą wzdłuż murów zamku. Po lewej i prawej stronie zdjęcia widoczne są wysokie drzewa liściaste.

Znajdujący się tuż przy ścianie lasu sztuczny wzgórek to pozostałość po starej sośnie, która jeszcze do niedawna rosła w tym miejscu. Legenda głosi, że wypoczywał przy niej sam Napoleon Bonaparte. Niedaleko zamku znajduje się zresztą pomnik przyrody – aleja Napoleona. To zgrupowanie około 100 sosen rosnących wzdłuż drogi gruntowej wiodącej z Szymbarka w kierunku Chełmżycy.

W tym miejscu kończymy naszą wyprawę. Zachęcamy do odbycia wirtualnej wyprawy po dziedzińcu zamku oraz spaceru na rodowy cmentarz i do dwóch punktów widokowych.

Wirtualne zwiedzanie dziedzińca
Wirtualne zwiedzanie dziedzińca
Do punktów widokowych
Do cmentarza rodowego

Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Samorządu
Województwa Warmińsko-Mazurskiego na podstawie umowy T/5/2020 oraz TS/11/2021

Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Samorządu
Województwa Warmińsko-Mazurskiego na podstawie umowy T/5/2020 oraz TS/11/2021

Regulamin serwisu | Polityka prywatności | Kontakt